Aktualności

• OPUBLIKOWANO
• 11 listopada 2016

Ogólnopolski konwent BEZPIECZNIE INTER@KTYWNI za nami!

 Za nami pierwsze ogólnopolskie spotkanie osób zaangażowanych w projekt Cyfrowobezpieczeni.pl oraz wszystkich tych, którzy są nim żywo zainteresowani! Kongres Bezpieczenie INTER@AKTYWNI odbył się 8-9 listopada w Warszawie w Airport Hotel Okęcie i zgromadził ponad 250 uczestników – specjalistów w dziedzinie cyberbezpieczeństwa, edukacji oraz prawa, dyrektorów szkół, nauczycieli, pedagogów, przedstawicieli oświaty oraz rodziców.

Celem Konwentu było z jednej strony rozpoczęcie dyskusji na temat tego, co udało się do tej pory zrealizować w projekcie Cyfrowobezpieczni.pl oraz planów działań na najbliższe miesiące. Była to także okazja do wymiany wiedzy oraz doświadczeń. Dlatego też, program wydarzenia zaplanowano tak, aby obfitował nie tylko w prezentacje dotyczące kwestii zagrożeń w sieci oraz tego, jak polskie szkoły radzą sobie z podobnymi wyzwaniami, ale także dawał możliwość zdobycia praktycznej wiedzy oraz czas na debaty i rozmowy, które pozwolą na jeszcze lepsze dopasowanie działań projektowych do potrzeb szkół.

Oficjalnego otwarcia Konwent dokonał Krzysztof Głomb – prezes Stowarzyszenia „Miasta w Internecie”, realizatowa projekt. W swoim wystąpieniu skupił się na tym, jak bardzo mało myślimy o bezpieczeństwie cyfrowym najmłodszych internautów, mimo tego, iż to właśnie oni w świecie wirtualnym przebywają najwięcej i rzeczywistość tą traktują bardziej realnie niż dorośli. - Każdy rodzic stawia sobie za punkt honoru bezpieczeństwo swojego dziecka - uczymy je jeździć na rowerze, pływać. Z jakiegoś jednak powodu nie uczymy ich bezpiecznego zachowania w Internecie. Nie rozmawiamy z nimi na temat tego, jak należy z niego korzystać. Nasz projekt chce to zmienić - bezpieczeństwo dzieci w świecie cyfrowym to bowiem także ich bezpieczeństwo w rzeczywistości.

Szczególnie ważnym wydarzeniem pierwszego dnia Konwentu była uroczysta ceremonia wręczenia dyplomów dla przedstawicieli szkół, którzy zdobyli nagrody w tegorocznej edycji konkursu „Jesteśmy Cyfrowobezpieczni.pl”. Przybyłym do Warszawy nauczycielom okolicznościowe dyplomy oraz promesy na mobilne pracownie cyfrowe wręczył przedstawiciel Ministerstwa Edukacji Narodowej, Tomasz Kulasa oraz przewodniczący kapituły oceniającej prace - dr Józef Orzeł.

W następnej części Kongresu więcej czasu i uwagi poświęcono kwestiom ściśle związanym z projektem. Po pierwsze, Artur Krawczyk, sekretarz Stowarzyszenia „Miasta w Internecie” zaprezentował wyniki dotychczasowych działań projektowych, które w sposób kompleksowy i spójny zajmują się promocją bezpieczeństwa w sieci i mają kreować opowiedzialne i świadome postawy młodych Internautów. Cyfrowobezpieczni.pl to bowiem jedyne przedsięwzięcie w kraju, które tak mocno zaznacza swoją obecność w szkole, czyli środowisku w którym dzieci i młodzież spędzają bardzo dużą część swojego życia.

Ponieważ wiele uwagi poświęcamy temu, jak wygląda wiedza dotycząca bezpieczeństwa w sieci zarówno uczniów, jak i nauczycieli i rodziców, niezbędne było sprawdzenie faktycznych kompetencji osób uczestniczących w projekcie. Badania takie przeprowadził Łukasz Tomczyk z Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie oraz Łukasz Srokowski z Fabryki Przyszłości, a wnioski płynące z niego zaprezentowano na Konwencie. Dystrybuowane drogą elektroniczną ankiety wypełniło ponad 1200 rodziców, 1900 nauczycieli oraz prawie 11 000 uczniów. Dzięki tak licznej grupie osób biorących udział w badaniu, jego wyniki są wiarygodne statystycznie oraz reprezentatywne. Ankieta skonstruowana została tak, aby dzięki kilkudziesięciu pytaniom zadanym starszym respondentom można było ocenić procentowo ich rozeznanie w tematyce cyberbezpieczeństwa. Najmłodsze dzieci zaś wypełniały test wspomagany bogato rysunkami komiksowymi. Ostrożne porównanie wyników różnych grup wiekowych wskazuje, iż najniższe kompetencje, a ty samym najbardziej zagrożone na niebezpieczeństwa w sieci są dzieci w gimnazjach. Także ich nauczyciele oraz rodzice zdecydowanie mniej wiedzą na temat tego, co w sieci jest zachowaniem bezpiecznym, a co nie. Bardziej szczegółowe dane dotyczące badania znaleźć można w prezentacji dostępnej: tu.

O tym, czy wnioski te zgodne są podobnymi badaniami przeprowadzonymi w Polsce uczestnicy mogli przekonać się podczas prezentacji Pawła Maranowskiego z Collegium Civitas i Instytutu Studiów Politycznych PAN, która odbyła się w sesji „Przewodnicy cyberbezpieczeństwa”. Jak się okazuje, gruba osób uczestniczących w badaniach przeprowadzonych przez Collegium Civitas, bardzo wysoko oceniała własne zdolności cyfrowe i wiedzę dotyczącą zagrożeń w sieci. Niestety badania równocześnie wskazują jednoznacznie, iż poziom wiedzy deklaratywnej jest znacznie wyższy od tej faktycznej – praca nad realnym zwiększaniem kompetencji wydaje się więc w tym kontekście absolutnym priorytetem.

W sesji tej zaprezentował się także przedstawiciel MENu, Tomasz Kulasa – Naczelnik Wydziału Innowacji i Technologii. Wiele uwagi poświęcił on temu, w jaki sposób rząd planuje wspierać dążenia na rzecz cyfryzacji polskich szkół oraz poprawić kompetencje cyfrowe wśród nauczycieli. Zapowiedział m.in. stworzenie bogatego zaplecza e-zasobów tych przedmiotów, które jeszcze nie posiadały takich materiałów – m.in cyfrowych pomocy naukowych do kształcenia artystycznego, a także filmów, instruktaży oraz abstraktów zajęć w języku angielskim, które zostaną przekazane nauczycielom szkół ogólnych oraz zawodowych. –Wykorzystanie nowych technologii uważa się za kluczowy warunek konieczny do aktywnego i pełnego korzystania z obywatelska, a posiadanie tej umiejętności zapobiega ryzyku wykluczenia z życia społecznego – podkreślał Tomasz Kulasa.

Bardzo interesującym punktem programu tej części Konwentu było wystąpienie sędziego Artura Lipińskiego z Sądu Okręgowego w Krośnie – doskonale znanego z programu telewizyjnego „Sąd rodzinny”. Uczestnikom nie tylko szczegółowo wyjaśnił oraz wytłumaczył najważniejsze zagadnienia oraz definicje prawne dotyczące cyberprzestępstw, które przecież obecne są w rzeczywistości polskiej ale też światowej, stosunkowo krótko, bo niewiele ponad 20 lat. Nie zabrakło także przykładów czynów zabronionych, które najczęściej pojawiają się w praktyce sądowej – jak się niestety okazuje, nierzadko dotyczą one nie tylko uczniów, ale także nauczycieli.

Sesję tę zakończyła prezentacja Marcina Bochenka z Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej, który zastanawiał się nad tym, czy polskie szkoły korzystają z cyfrowego świata bezpiecznie. Odpowiedź nie jest zbyt optymistyczna. –Czy możliwe jest, aby w szkole funkcjonował całkowicie, 100% bezpieczny Internet? Nie. I komuś kto zapewnia, że taki internet może zapewnić, nie należy ufać.” mówił Marcin Bochenek wyliczając przy tym to, czego najbardziej brakuje w podejściu polskich szkół do kwestii cyberbezpieczeństwa – wiedzy, odpowiednich zasobów, a także jasnych i przejrzystych standardów postępowania i korzystania z sieci, które następnie implementowane byłyby w placówkach.

Ostatnim punktem programu tego dnia była pełna emocji dyskusja poświęcona największym problemom związanym z wykorzystywaniem narzędzi cyfrowych w polskich szkołach. Udział w niej wzięli: Irena Kapłun, dyrektor Zespołu Placówek Oświatowych w Chociwlu, Nina Antonkiewicz, bibliotekarka multimedialna oraz przedstawicielka XIV LO im. S. Staszica w Warszawie, Tomasz Donatowicz z Gimnazjum Społecznego im. Lady Sue Ryder w Woli Batorskiej oraz sędzia Artur Lipiński. W trakcie debaty poruszano kilka tematów – choćby tego, jakie cyberzagrożenia najczęściej pojawiają się w szkołach i jak należy przeciwdziałać i rozwiązywać konflikty, które mogły pojawić się przy tej okazji – takie jak choćby internetowy „hejtu” między uczniami. Jednak kwestią która wzbudziła najwięcej emocji było korzystanie przez uczniów ze smartfonów i tabletów w trakcie lekcji i przerw. Paneliści oraz uczestnicy Konwentu zastanawiali się w jakim zakresie i jakim celu powinno się zezwolić na używanie narzędzi cyfrowych oraz do kogo należy decyzja o tym – grona pedagogicznego czy rodziców. Argumentując swoje zdanie odwoływali się do własnych doświadczeń, zdobytych w trakcie pracy nauczyciela oraz rodzicielskich, wynikających niekiedy z bezpośrednich konfrontacji z problemem korzystania ze smartfonów na lekcji w celach niezwiązanych z edukacją. Uczestników Konwentu o zdanie w tej sprawie zapytaliśmy także za pośrednictwem Facebooka, a znacząca przewaga głosów oddanych na odpowiedź: „Dzieci powinny mieć możliwość korzystania z telefonów/tabletów w trakcie lekcji i przerw” wskazuje, że działania mające na celu całkowite czy nawet częściowe ograniczenie dostępu do takich urządzeń u większej części uczestników Konwentu nie znajdują zrozumienia.

Drugi dzień Konwentu został podzielony na dwa bloki. W pierwszym odbyły się trzy równoległe warsztaty, skierowane do różnych odbiorców – dyrektorów szkół i nauczycieli, rodziców oraz Edukatorów działających w ramach projektu. Ci ostatni w trakcie swojego spotkania dzielili się dotychczasowymi doświadczeniami oraz zdobywali wiedzę na temat tego, jak najlepiej zaplanować, przeprowadzić oraz raportować działania zrealizowane w ramach Szkolnych Dni Bezpieczeństwa Cyfrowego.

Na drugim z warsztatów odbyła się prezentacja dobrych praktyk na rzecz bezpieczeństwa cyfrowego, zrealizowanych dotychczas w szkołach uczestniczących w projekcie Cyfrowobezpieczni.pl. Doświadczeniem z tegorocznych działań dzielili się głównie przedstawiciele tych placówek, które wyróżnione zostały w konkursie „Jesteśmy Cyfrowobezpieczni” – choć nie tylko. Na scenie pojawili się więc dyrektorzy i nauczyciele ze: Szkoły Podstawowej im. Jana Kochanowskiego w Zakrzewie, Szkoły Podstawowej im. ks. bpa Franciszka Jaczewskiego w Górkach-Grubakach, Szkoły Podstawowej im. Jana Kochanowskiego w Ząbkach, Gimnazjum im. Jana Pawła II w Susku, Gimnazjum im. Polskich Noblistów w Oławie. Świetne pomysły na to, jak uczyć dzieci bezpiecznego korzystania z sieci dalece przekraczały poza zwykłe lekcje czy warsztaty. Najciekawsze działania to te, w których o internecie, jego możliwościach ale i zagrożeniach mówiono przy okazji innej, angażującej aktywności np. podczas zajęć literackich, na których uczniowie pisali opowiadania lub wiersze, na zabawach tanecznych, których motywem przewodnim był świat nowoczesnych technologii, w trakcie zawodów sportowych czy też przeróżnych happeningów angażujących nie tylko samych uczniów, ale i lokalne społeczności – marszach, biegach czy rodzinnych imprezach i piknikach.

Przedsięwzięcia o których mówili mogą być świetną inspiracją dla nauczycieli planujących wziąć udział w przyszłorocznej edycji konkursu – wskazują one także dość także, iż uczestnictwo w nim okazało się być nie tylko niezwykle efektywne i efektowne, ale także bardzo satysfakcjonujące zarówno dla uczniów jak i nauczycieli. – W zeszłym konkursie zdobyliśmy 2. miejsce dzięki czemu uczniowie gimnazjum wzięli udział w obozie edukacyjnym. Byli nim po prostu zachwyceni! Cały czas dzwonili do nas opowiadając, jak świetnie się bawią i jak wiele na nim się uczą – opowiadała o swoich doświadczeniach Joanna Urbańska, Nauczyciel Roku 2016 – Co więcej, działania które realizowaliśmy w ramach konkursu tak bardzo spodobały się innym nauczycielom, że postanowiliśmy ponownie wziąć udział w konkursie w przyszłym roku. Nie wyczerpaliśmy jeszcze pomysłów na działania pozwalające uczniom poszerzyć wiedzę na temat bezpieczeństwa w sieci i wiele chcemy jeszcze w tym temacie zrobić – podkreślała.

Nie mniej interesujące były warsztaty prowadzone przez Marcina Grudnia z Fundacji Nowe Media, podczas których uwaga uczestników skupiła się na wprowadzaniu kompleksowych systemów bezpieczeństwa cyfrowego w szkołach. Nie brakowało także odniesień do standardów korzystania z sieci w szkołach, które niestety rzadko tworzone i wdrażane są w polskich placówkach edukacyjnych. – Internet jest trwałym elementem funkcjonowania szkół. Wykorzystywany jest przede wszystkim w procesie nauczania, ale coraz częściej także jako element działania i funkcjonowania organizacyjnego oraz administracyjnego placówki. Ekspansja sieci, jej coraz większa obecność w edukacji i w procesach komunikowania nie zawsze szły dotąd w parze z tworzeniem zasad, procedur i norm postępowania. – mówił Marcin Grudzień. Warsztaty więc miały przede wszystkim zachęcić dyrektorów i nauczycieli do wprowadzenia usystematyzowanego, obowiązującego wszystkich uczestników społeczności szkolnej standardu bezpieczeństwa. W czasie trwania zostały przedstawione niezbędne działania służące stworzeniu takiego modelu – są to głównie procedury w zakresie profilaktyki i interwencji w sytuacjach kryzysowych, niezbędne działania edukacyjne i kontrolne nad bezpieczeństwem placówki w sferze technicznej.

Warsztaty te były świetnym wstępem do ostatniego punktu programu tegorocznego Konwentu. Na sesji kończącej bowiem, przedstawiciele firm i ośrodków zajmujących się na co dzień i wdrażających rozwiązania zabezpieczające sieć prezentowali swoje doświadczenia ze współpracy ze szkołami oraz proponowali konkretne systemy zabezpieczające sprawdzające się w szkołach. Wśród prelegentów byli więc Krzysztof Kurowski z Poznańskiego Centrum Superkomputerowo-Sieciowego i Maciej Kaczmarek z Netgear, którzy wiele uwagi poświecili technicznym rozwiązaniom zabezpieczającym szkolne sieci internetowe, a także Olga Budziszewska z Microsoft Polska. Opowiedziała ona o tym, jak firma Microsoft rozwija, inwestuje oraz zabezpiecza chmurę, a także jak technologia cloud computing wykorzystywana może być na potrzeby edukacji.

Mamy nadzieję, iż pierwszy ogólnopolski Kongres projektu Cyfrowobezpiczeni.pl i te dwa intensywne dni spędzone na prezentacjach, warsztatach, debatach i rozmowach kuluarowych okażą się owocne i dzięki nim, za rok będziemy mogli spotkać się i pochwalić jeszcze lepszymi wynikami realizacji idei leżącej u podstaw naszego spotkania – zwiększania świadomości dzieci, młodzieży, ich rodziców oraz pracowników oświaty na temat odpowiedzialnych oraz bezpiecznych postaw i zachowań w Internecie.

 Obszerna relacja fotograficzna z wydarzenia dostępna jest na Facebooku.
Prezentacja - Krzysztof Głomb
Prezentacja - Artur Krawczyk
Prezentacja - Tomasz Kulasa
Prezentacja - Paweł Maranowski
Prezentacja - Marcin Bochenek
Prezentacja - Krzysztof Kurowski