Aktualności

• OPUBLIKOWANO
• 06 lutego 2018

Świętuj z nami Dzień Bezpiecznego Internetu!

Dzień Bezpiecznego Internetu (DBI) to inicjatywa Komisji Europejskiej, świętowana od 2004 roku. Choć w pierwszych latach w obchody angażowały się jedynie państwa zrzeszone w UE, dziś promocja bezpiecznych oraz odpowiedzialnych zachowań w sieci ma miejsce w wielu zakątkach świata. Inicjatywę w tym zakresie od lat podejmuje także Stowarzyszenie „Miasta w Internecie” - lider działań na rzecz cyberbezpieczeństwa w polskich szkołach.

Dzień Bezpiecznego Internetu

W Polsce DBI organizowany jest od 2005 r. przez Polskie Centrum Programu Safer Internet, tworzone przez Naukową i Akademicką Sieć Komputerowa (NASK) oraz Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę. Tegoroczny Dzień Bezpiecznego Internetu obchodzony jest pod hasłem " Tworzymy kulturę szacunku w sieci". Ma ono zwracać uwagę na kluczową rolę każdego użytkownika w budowaniu przyjaznego środowiska online. Podkreśla się więc przede wszystkim konieczność tolerancji, bez której nie może istnieć kultura oparta na zaufaniu społecznym i bez której nie sposób zrozumieć innych. Jak zwracają bowiem uwagę organizatorzy, brak poszanowania innych osób, ich prywatności czy odmiennych poglądów skutkować można groźnymi zjawiskami, które pojawiają się w internecie m.in. cyberprzemocą, hejtem, sekstingiem, ksenofobią.

To, co stanowi istotę obchodów Dnia Bezpiecznego Internetu, to zaangażowanie przeróżnych instytucji w kształtowanie odpowiednich postaw wśród dzieci i młodzieży – grup najwyższego ryzyka. DBI promuje podejście, w którym o cyberbezpieczeństwo dbać mają wszystkie najważniejsze środowiska – zarówno rodzina, jak i szkoły i różne organizacje. Ich zadaniem jest nie tylko edukacja na temat zagrożeń czyhających w sieci, ale także modelowanie dobrym, pozytywnym przykładem mądrego wykorzystywania Internetu. Dlatego też, organizatorzy DBI zachęcają szkoły, organizacje pozarządowe, firmy i prywatne osoby do realizowania przez cały luty lokalnych inicjatyw, które wpisywałyby się w ideą obchodów.

Projekt Cyfrowobezpieczni.pl – Bezpieczna Szkoła Cyfrowa

Podobne podejście w swoich projektach poświęconych bezpieczeństwu w sieci prezentuje Stowarzyszenie „Miasta w Internecie”. Najważniejszą inicjatywą prowadzoną przez SMWI jest ogólnopolski projekt Cyfrowobezpieczni.pl – Bezpieczna Szkoła Cyfrowa, realizowany w polskich szkołach od dwóch lat. Jego główna idea zbieżna jest z postulatami DBI – to wiedza i wysoka świadomość najmłodszych Internatów jest najlepszym zabezpieczeniem przed zagrożeniami związanymi z jego użytkowaniem. Aby jednak kształtować postawy należy robić to wielopłaszczyznowo – tradycyjne lekcje poświęcone tej kwestii to za mało! Dlatego też, w projekcie uwagę poświęca się nie tylko samym uczniom, ale także ich rodzicom oraz nauczycielom, których motywuje się do zwiększonej aktywności w profilaktyce odpowiedzialnych, prorozwojowych zachowań w Internecie.

Zgodnie z założeniami projektu, wsparciem edukacyjnym oraz doradczym objęte zostanie 2200 szkół wszystkich szczebli – od podstawowych, przez gimnazja, szkoły ponadgimnazjalne oraz zawodowe – czyli ponad 160 tysięcy uczniów, ponad 200 tysięcy rodziców oraz aż 22 tysięcy nauczycieli. Przez przeszło dwa lata realizacji działań projektowych zrealizowane zostało ponad 1100 Dni Bezpieczeństwa Cyfrowego – wydarzeń edukacyjno-informacyjnych w szkołach, które prowadzone są przez 300 specjalnie przeszkolonych Edukatorów w formie warsztatów z uczniami oraz spotkań z nauczycielami i rodzicami. Udział w nich wzięło przeszło 285 tysięcy osób – w tym blisko 200 tysięcy uczniów! Nie mniej istotnym elementem projektu jest konkurs „Jesteśmy cyfrowobezpieczni”, w którym szkoły promują bezpieczeństwo w sieci poprzez oryginalne zajęcia, warsztaty oraz eventy, które angażują środowisko lokalne. Jak do tej pory, w dwóch edycjach konkursu udział wzięło aż 420 szkół z całej Polski, które rywalizowały o atrakcyjne nagrody – w tym w świetnie wyposażone mobilne pracownie komputerowe.

Projekt Cyfrowobezpieczni.pl jest współfinansowany przez Ministerstwo Edukacji Narodowej w ramach zadania publicznego "Poprawa kompetencji pracowników szkoły, uczniów i ich rodziców w zakresie bezpiecznego korzystania z cyberprzestrzeni oraz reagowania na zagrożenia". 

Procedury bezpieczeństwa cyfrowego w szkołach

Działania Stowarzyszenia "Miasta w Internecie" jednak dalece wykraczają poza organizację wydarzeń projektowych oraz konkursów. W styczniu 2018 opracowane zostały specjalne infografiki 9 Procedur bezpieczeństwa cyfrowego w szkołach – sporządzono je na podstawie Zbioru rekomendacji i zaleceń dotyczących bezpieczeństwa w szkołach,opublikowanych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej 28 września 2017 r. Ich istotną część stanowią rekomendacje odnośnie procedur reagowania w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa.

Procedury można pobrać ze strony: https://www.cyfrowobezpieczni.pl/procedury-bezpieczenstwa-cyfrowego-w-szkolach

Badanie kompetencji

Co więcej, już wkrótce opublikowana zostanie czwarta edycja raportu z badań Kompetencje w zakresie bezpieczeństwa cyfrowego. Ostatnie badania prowadzono od końca października do początku grudnia 2017 roku, a jego uczestnikami byli uczniowie, rodzice oraz nauczyciele, szkół, które zgłosiły się do projektu. W jego trakcie sprawdzone zostały kompetencje osób badanych, w zakresie przeciwdziałania zagrożeniom cyfrowy – analogicznie do poprzednich edycji, które miały miejsce w 2016 i pierwszej połowie 2017 roku. Raport przedstawia aktualny stan wiedzy osób uczestniczących w projekcie, dotyczącym kompetencji cyfrowych, a także kompetencje w zakresie przeciwdziałania zagrożeniom cyfrowym.

Co wynika z raportu? Przede wszystkim wciąż niesatysfakcjonujący poziom wiedzy. Wynik testu kompetencji w poszczególnych grupach nieznacznie różnił się w zależności od tego, czy przeprowadzony był wśród uczniów, ich rodziców, czy nauczycieli – wynosił maksymalnie 4% całkowitej punktacji.

Najwyższy poziom kompetencji cyfrowych zmierzony został wśród nauczycieli, a ten pozytywny trend wskazuje, iż kadra pedagogiczna na przestrzeni lat w sposób najbardziej intensywny uczestnicy w edukacji – głównie pozaformalnej – dzięki której zdobywa wiedzę, umiejętności oraz postawy pozwalających na rozwiązywanie wychowawczych problemów świata cyfrowego. Przed nauczycielami wciąż jednak stawiane są nowe wyzwania związane z rozwojem nowoczesnych technologi, nowymi zjawiskami w sieci. A to oznacza konieczność ciągłego rozwijania swoich kompetencji – także w niestandardowych obszarach.

Zauważa się także interesująca tendencję w grupie uczniów, wskazującą, iż zakres cyfrowych kompetencji maleje wraz z wiekiem uczniów. Wyniki takie można tłumaczyć różnicami między oczekiwaniami społecznymi wobec uczniów znajdujących się na różnych poziomach rozwojowych. Wraz z wiekiem uczniów rośnie złożoność tematyki szkolnej, analogicznie rośnie również zakres problematyki zagrożeń cyfrowych, co może być przyczyną mniejszego poziomu wiedzy.

Analizując wyniki osiągnięte przez rodziców, stwierdzić można, że choć posiadają średnio wyższe kompetencje niż ich dzieci, różnica ta nie jest znacząca.

Ciekawe obserwacje poczyniona także analizując test pod kątem kategorii tematycznych, jakie obejmował. Szczególnie negatywne wyniki zaobserwowano w kwestiach związanych z ochroną i przestrzegania praw autorskich, które odnotowały najniższe poziomy pośród. Niskie wyniki osiągano także w zakresie ergonomii korzystania z urządzeń oraz ustalania wiarygodności informacji.

Wyniki cząstkowe testów – tak z podziałem na grupy wiekowe oraz kategorie analityczne, czyli zagadnienia poruszane w sprawdzianie wiedzy – zostały szczegółowo opisane w raporcie, który wkrótce udostępniony zostanie na stronie Cyfrowobezpieczni.pl.

Mając na uwadze tak wyniki raportu, jak i obserwowane zjawiska, wydaje się, iż wszelkie działania edukacyjne, jak i promujące bezpieczne i odpowiedzialne działania w sieci nie tylko mają głęboki sens, ale powinny na stale zapisać się w świadomości osób decydujących o rozwoju dzieci i młodzieży – nie tylko przy okazji Dnia Bezpiecznego Internetu. Sieć bowiem, dla najmłodszych Internatów jest rzeczywistością faktyczną, a nie wirtualną – to w niej zaspokajają wiele swoich potrzeb. I to od dorosłych zależy przede wszystkim to, czy zgodnie z koncepcją tegorocznego DBI, będą to robić w miejscu, gdzie podstawową zasadą jest szacunek dla drugiego człowieka oraz tolerancja.